Istnieją dwa rodzaje profilaktyki: pierwotna i wtórna. Profilaktyka pierwotna zapobiega ponownemu wystąpieniu określonej choroby lub urazu, natomiast profilaktyka wtórna pomaga w powrocie do zdrowia po określonym schorzeniu. Może ona obejmować leczenie osób z niewydolnością serca lub udarem mózgu albo programy rehabilitacyjne po poważnych urazach. Profilaktyka wtórna jest terminem bardziej ogólnym i może odnosić się do wszelkich zabiegów medycznych, które są korzystne w zapobieganiu chorobie lub powstrzymywaniu jej rozwoju.
W okresie dzieciństwa dzieci objęte profilaktyką nadal podlegają wizytom kontrolnym i skierowaniom do ośrodka diagnostycznego zajmującego się gorączką reumatyczną. Na podstawie wyników badań ustala się, czy dziecko ma gorączkę reumatyczną, czy też konieczna jest profilaktyka. Lekarz rodzinny nadzoruje leczenie profilaktyczne, jeśli jest ono konieczne. Jeśli u dziecka zostanie rozpoznana gorączka reumatyczna, może on zalecić profilaktykę.
Antybiotyki mogą być przepisywane w ramach profilaktyki zdrowotnej z różnych powodów. Profilaktyczna opieka zdrowotna zapobiega chorobom, zapewniając przed zabiegami chirurgicznymi zabiegi profilaktyczne, takie jak szczepienia i czyszczenie zębów. Ten rodzaj opieki zdrowotnej może być również konieczny w przypadku osób z grupy wysokiego ryzyka wystąpienia pewnych chorób, np. spowodowanych nadużywaniem antybiotyków. Jednak korzyści płynące z profilaktyki mogą przewyższać potencjalne szkody, dlatego lekarze rzadko zalecają leczenie profilaktyczne.
Stosowanie profilaktyki przedekspozycyjnej (PEP) jest doskonałym sposobem ochrony przed HIV. Leki te hamują rozwój wirusa HIV, uniemożliwiając jego rozprzestrzenianie się z jednej osoby na drugą. Jednak przed zastosowaniem tego leku należy skonsultować się z lekarzem. Należy pamiętać, że leki te mają skutki uboczne i nie należy ich stosować, jeśli pacjent jest regularnie narażony na pewne sytuacje, takie jak aktywność seksualna.
